UNIVERZITET U TUZLI
MAŠINSKI FAKULTET

O B J A V L J U J E

da će kandidat Bekir Nezirović, dipl.ing.mašinstva braniti magistarski rad pod nazivom:

“Troškovi uticaja termoenergetskog postrojenja na okoliš ”, pred Komisijom u sastavu:

1. Dr.sci. Izet Alić, redovni profesor, predsjednik, uža naučna oblast ˝Toplotna i fluidna tehnika“, Mašinski fakultet Univerziteta u Tuzli, član.
2. Dr.sci. Izudin Delić, vanredni profesor, mentor, član, uža naučna oblast ˝Toplotna i fluidna tehnika “, Mašinski fakultet Univerziteta u Tuzli, član.
3. Dr.sci. Midhat Osmić, vanredni profesor, član, uža naučna oblast ˝Energetska postrojenja i ekologija“, Mašinski fakultet Univerziteta u Tuzli, član.

Za zamjenika članova Komisije iz prethodnog stava ovog člana imenuje se dr. sci. Sandira Eljšan, redovni profesor na Mašinskom fakultetu Univerziteta u Tuzli.

Javna odbrana magistarskog rada održati će se 10.02.2023. godine sa početkom u 10,00 sati, na Mašinskom fakultetu Univerziteta u Tuzli.

Magistarski rad se može pogledati u Sekretarijatu Mašinskog fakulteta Univerziteta u Tuzli, radnim danom od 8,00 do 16,00 sati.

SAŽETAK

Eksterni troškovi u kontekstu ovog rada predstavljaju novčani ekvivalent štete po okoliš i zdravlje ljudi koja je uzrokovana proizvodnjom električne energije. U radu je prikazan proračun eksternih troškova četri termoenergetska postrojenja koja se nalaze među kandidatima za izgradnju u razvojnoj strategiji bosanskohercegovačkog elektroenergetskog sistema. Kvantificirani su samo njihovi najvažniji efekti, a to su posljedice emisija onečišćujućih tvari na zdravlje ljudi i okoliš. Kao uzroci onečišćenja posmatrani se plinovi sumporni dioksid, azotni oksidi i ugljen dioksid te čvrste čestice emitovane u zrak.

U prvom dijelu rada opisana je metoda slijeda uticaja za proračun eksternih troškova, s posebnim osvrtom na modele atmosferske disperzije, koji su presudni u procjeni efekta onečišćenog zraka na zdravlje i okoliš. U drugom dijelu rada prikazana je disperzja polutanata za različite slučajeve smjera strujanja vjetra primjenom Gausovog modela disperzije. Na kraju je izvršena lokalna analiza uticaja emisije termoenergetskog postrojenja. Sam proračun sproveden je tako da su razmatrane lokacije elektrana za koje je izračunata lokalna disperzija polutanata. Referentne vrijednosti troškova po pojedinim polutantima su uzete iz studije ExternE za područje EU, modifikovane za područje Bosne i Hercegovine. U obzir su uzeta dva faktora: demografski i ekonomski. Ustanovljeno je da najveće štete po zdravlje izaziva emisija čvrstih čestica. Evidentno je da kvalitet uglja i gustina naseljenosti na lokaciji imaju dominantnu ulogu u visini troškova rada postrojenja i njegovog uticaja na okoliš. S obzirom da štete direktno zavise od veličine izloženog stanovništva, analizirano je kako promjena lokacije utiče na visinu eksternih troškova, i ustanovljeno da bi s aspekta efekta na stanovništvo Bosne i Hercegovine, najpogodnija lokacija za elektranu bila bi u jugozapadnom dijelu zemlje.

Ključne riječi: eksterni troškovi, energetske tehnologije, proizvodnja električne energije, uticaj na okoliš, slijed utjecaja, procjena štete.